مصرف دارو در بارداری باید با احتیاط زیادی صورت بگیرد، چرا که بسیاری از داروها از طریق جریان خون وارد بدن جنین شده و به فرایند رشد او آسیب می‌زنند. در نتیجه در مواجهه با هرگونه بیماری در دوران حاملگی پیش از هر اقدامی ابتدا با یک متخصص مشورت کرده و زیر نظر او از دارو استفاده نمایید. متاسفانه مادران زیادی سهوا و به دلیل عدم آگاهی به جنین آسیب زده و موجب ناراحتی‌های طولانی مدت برای فرزندشان شده‌اند. پس مادران برای حفظ سلامت و امنیت جنین باید آموزش‌های لازم قبل و بعد از بارداری را دریافت نمایند. برای دریافت مشاوره بارداری کلیک کنید.

منبع: مصرف دارو در بارداری

مصرف کدام دارو ها در بارداری مجاز هستند؟

تعیین اینکه چه داروهایی کاملا در دوران بارداری مجاز و بی خطر هستند امر دشواری است. چرا که اکثر داروها روی زنان باردار آزمایش نشده‌اند. در نتیجه نمی‌توان به طور قطعی در مورد عوارض آن‌ها بر دوران حاملگی نظر داد. اما به طور کلی یکسری داروها هستند که در طول سالیان سال توسط زنان باردار مورد استفاده قرار گرفته‌اند و عوارض عمومی خاصی را نشان نداده‌اند، از جمله این داروها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• استامینوفن برای تب یا دچار شدن به دردهای شدید
• پنی سیلین و برخی دیگر از آنتی بیوتیک‌ها
• برخی داروهای مخصوص آلرژی نظیر لوراتادین و دیفن هیدرامین
• داروهای مخصوص درمان HIV
• برخی از داروهای کنترل فشار خون
• اکثر داروهای مرتبط با بیماری آسم
• برخی از داروهای ضدافسردگی

با وجود اینکه این داروها در اکثر موارد منجر به بروز عوارض خاص نمی‌شود با این حال هرگز نباید به طور سرخود به مصرف آن‌ها بپردازید. چرا که متخصص باید نوع دارو را متناسب با شرایط جسمانی مادر و جنین تعیین کرده و با در نظر گرفتن مزایا و معایب تجویز شود.

بیشتر بخوانید: مصرف متادون در بارداری

مصرف کدام دارو ها در بارداری غیر مجاز هستند؟

طی بررسی‌های انجام شده در مطالعات پژوهشی، یافته‌ها نشان می‌دهند که مصرف برخی داروها احتمال بروز نواقص مادرزادی را افزایش می‌دهند. در نتیجه مصرف آن‌ها توصیه نمی‌شود. با این حال در برخی شرایط قطع دارو از مصرف آن عوارض شدیدتر و خطرناک‌تری به همراه دارد.

برای مثال زمانی که مادر دچار بیماری صرع است، استفاده از داروهای ضدتشنج باید ادامه داده شود، چرا که حملات تشنج می‌توانند برای مادر و فرزندش خطرات جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد. در نتیجه صرفا براساس اینکه یک دارو برای بارداری مجاز یا غیر مجاز است نمیتوان در مورد مصرف آن تصمیمگیری کرد. به همین خاطر لازم است که حتما زیر نظر یک متخصص قرار داشته باشید.

داروهای غیر مجاز  بدون نسخه

برخی داروها اغلب بدون نسخه در دسترس عموم قرار دارند که ممکن است برای جنین خطرناک بوده و ریسک بروز نواقص مادرزادی را افزایش می‌دهند. از جمله این داروها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• داروهای سرماخوردگی و ضد سرفه که حاوی ماده گایفنسین هستند (از مصرف داروهای حاوی این ماده به خصوص در سه ماه اول بارداری باید خودداری شود).
• داروهای مسکن قوی نظیر آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن
• بیسموت سابسالیسیلات با نام تجاری پپتو بیسمول که برای درمان ناراحتی‌های گوارشی استفاده می‌شود.
• داروهای ضد احتقان نظیر فنیل افرین یا سدودافدرین (مصرف این داروها به خصوص در سه ماه اول بارداری ممنوع می باشد).

برای کسب اطلاع بیشتر درباره عوارض اعتیاد در بارداری کلیک کنید.

دارو های تجویزی غیر مجاز در بارداری

برخی از داروها که اغلب با تجویز پزشک مصرف می‌شوند برای دوران بارداری خطرناک هستند و می‌توانند ریسک بروز نواقص مادرزادی را افزایش دهند. به همین خاطر اگر قصد بچه دار شدن دارید یا هم اکنون باردار هستید قبل از مصرف این داروها حتما پزشک را مطلع سازید.

• داروی ضد آکنه ایزوترتینوئین. این دارو به احتمال زیاد ریسک بروز نواقص مادرزادی را افزایش می‌دهد، در نتیجه مصرف آن در حاملگی ممنوع می‌باشد.
• داروهای بازدارنده ACE که فشار خون را پایین می‌آورند. نظیر بنازپریل و لیزینوپریل.
• برخی از داروهای کنترل کننده تشنج نظیر والپروئیک اسید
• بعضی از آنتی بیوتیک‌ها مانند داکسی سایکلین و تتراسایکلین
• متوترکسات گاهی اوقات برای درمان آرتروز استفاده می‌شود
• وارفارین (یا همان کومادین) که به جلوگیری از لخته شدن خون کمک می‌کند.
• لیتیوم که برای درمان افسردگی دو قطبی استفاده می‌شود.
• آلپرازولام (یا همان زاناکس)، دیازپام ( والیوم) و برخی دیگر از داروهایی که برای درمان اضطراب استفاده می‌شوند.
• پاروکستین (Paxil). این دارو برای درمان افسردگی و برخی دیگر از مشکلات روانشناختی استفاده می‌شود.

مصرف دارو در بارداری | توصیه هایی برای مادران 

مادران در طول دوره بارداری ممکن است برای حفظ سلامت خود یا جنین به مصرف برخی داروها نیاز پیدا کنند. در همین راستا در نظر گرفتن توصیه‌های زیر بسیار ضروری است. پیشنهاد می‌شود تا مقاله خطرات بارداری را بخوانید.

نکاتی که قبل و در طول بارداری باید در نظر بگیرید

• اگر هنوز باردار نشده اید یا در حال برنامه ریزی برای بچه دار شدن هستید و در عین حال نیاز به مصرف داروی خاصی دارید، باید از قبل این مسئله را با پزشک خود در میان بگذارید. متخصص به شما در مورد مزایا و معایب داروهایی که مصرف می‎کنید اطلاعات داده و کمک می‌کند تا بتوانید بهترین تصمیم را در این زمینه بگیرید.
• اگر دچار بیماری مزمن یا عودکننده خاصی هستید که به مصرف دارو در بلند مدت نیاز دارد، باید در مورد نحوه مصرف آن‌ها در دوران بارداری از متخصص سوال بپرسید. چرا که در بسیاری از موارد ممکن است نیاز باشد در طول حاملگی در نوع داروی مصرفی تغییراتی ایجاد نمایید تا از صدمات احتمالی به جنین پیشگیری شود.
• در طول دوران بارداری هرگز به طور سرخود مصرف داروهای خود را قطع نکنید. همان طور که شروع مصرف باید زیر نظر متخصص باشد، نحوه کنار گذاشتن داروها نیز باید طبق دستور العمل پزشک انجام شود.

تاثیر مواد شیمیایی در بارداری

مصرف ویتامین ها در بارداری

مصرف مکمل‌ها در دوران بارداری لازم است. با این حال هیچ گونه داروی مکمل شیمیایی یا حتی گیاهی را نیز قبل از مشورت با یک متخصص استفاده نکنید. زنانی که قصد باردار شدن دارند و آنهایی که باردار هستند باید از یک مولتی ویتامین استفاده کنند که دارای اسید فولیک باشد.

مصرف اسید فولیک قبل حاملگی و در هفته‌های اول بارداری از اهمیت بیشتری برخوردار است، زیرا از برخی نقایص مادرزادی جلوگیری می‌کند. در همین راستا با پزشک یا ماما درمورد اینکه کدام نوع ویتامین را باید مصرف کنید صحبت نمایید. در بعضی موارد، پزشکان و ماماها آهن اضافی یا اسید فولیک اضافی تجویز می‌کنند.

برای دریافت مشاوره در زمینه نوزاد و کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی آواژه تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول

آیا خوردن اسید فولیک در بارداری ضروری است؟

بله، مصرف اسید فولیک به خصوص در هفته های اول بارداری از نوافص مادرزادی پیشگیری می‌کند. برای دریافت بهترین مکمل با متخصص خود در ارتباط باشید.

آیا مصرف داروی ضد افسردگی در دوران بارداری خطرناک است؟

برخی از داروهای ضد افسردگی نظیر پاروکستین ریسک بروز نواقص مادرزادی را افزایش می‌دهند و برخی دیگر ایمن هستند. لازم است ابتدا از یک روانشناس کمک گرفته و درمان های غیردارویی را امتحان کنید. در صورتی که روانشناس تشخیص دهد نیاز به مصرف دارو ضروری است باید به کمک یک روان پزشک مناسب‌ترین دارو تجویز شود.

منبع: مصرف دارو در بارداری